Orucun Faydası , Orucu Bozan ve Bozmayan Durumlar
Oruç
Oruç , mükellef olan erkek ve kadınların , imsak vaktinden iftar vaktine kadar , Allah rızasını kazanma amacıyla , bilinçli olarak hiçbir şey yememesi , içmemesi ve cinsel ilişkide bulunmamasıdır. Allah’ın bize emrettiği bütüm ibadetleri yaparken asıl amacımız Allah’ın rızasını kazanmaktır.Ancak bizleri yaratan Rabbimiz , bizlere emrettiği ibadetlerde hiç şüphesiz hem birey hem de toplumla ilgili birçok fayda ve da var etmiştir. Oruç da böyledir.
- Oruç,nefsi terbiye ederek irademizin güçlü olmasını sağlar.
- Açlık ve susuzluğun verdiği zorluğa dayanmak , tahammül ve sabır sınırlarımızı genişletir.
- Yemek ,içmek gibi bizim için çok önemli ve vazgeçilemez bir alışkanlığı bir ay boyunca Allah için sınırlandırabildiğimizi görürüz.Böylece Allah için her türlü kötü ve çirkin davranışlardan da uzak durabileceğimizi fark ederiz.
- Oruç Allah’a karşı samimiyetimizi ve kulluğumuzu pekiştirir ve gösterir.Zira oruç gösteriş için tutulmaz. Çünkü oruçlu olduğumuzu göstererek ispat etme gibi bir imkanımız yoktur.
- Oruç tutarak açlık ve susuzluğun ne demek olduğunu öğreniriz.Böylece çevremizdeki ihtiyaç sahibi olan insanların durumunu düşünme ve onlara yardım etme fırsatı elde etmiş oluruz.
- Oruç , insanlar arasında dayanışma ve yardımlaşma ruhunun güçlenmesini sağlar.
- Kur’an , Peygamberimize(s.a.s) ramazan ayında indirilmeye başlanmıştır.Ramazanda oruç tutmak suretiyle Kur’an’ın vahyedilmeye başlanmasını kutlamış ve bunun için Allah’a şükretmiş oluruz.
- Oruç, ayrıca sağlığımız açısından da bize bazı faydalar sağlar.On bir ay boyunca durmaksızın çalışan bedenimizi oruç sayesinde bir ay dinlendirmiş oluruz.
Oruç İbadetiyle İlgili Kavramlar
*Sahur: Ertesi günkü oruca bir hazırlık ve niyet olarak imsak vakti girmeden önce geceleyin yenilen yemeğin adıdır. Peygamberimizi sahura kalkıp yemek yemeyi teşvik etmiştir.
*İmsak:Oruca başlama zamanıdır.Tan yerinin ağarmasından az önceki vakittir.
*İftar:Güneşin batmasıyla birlikte orucun sona erdiği ve açıldığı ana denir. Akşam namazı vaktinin de girdiği zamandır.
*Kaza: Yolculuk ve hastalık gibi durumlardan dolayı oruç tutulamadığında ramazan ayı dışında , kişinin istediği bir zamanda , tutamadığı gün sayısınca oruç tutmasına denir.
*Fidye:Yaşlılık ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden ötürü zamanında tutulamayan , daha sonra da kaza edilemeyecek olan her bir gün oruç için kişinin kendi yediği bir günlük yemek miktarını para olarak bir fakie vermesi ya da bir fakiri bir gün doyurmasıdır.
*Fitre:Ramazan ayına ve onda elde ettiğimiz berekete bir teşekkür ifadesi olarak bayram namazından önce verilmesi gereken sadakaya denir.Oruç tutsun ya da tutmasın Müslüman ve dinen zengin olan herkesin fitre vermesi vaciptir. Fitrenin ölçüsü bir kişinin abahlı akşamlı bir günlük gıdasının ortalama bedelidir.
*Mukabele: Ramazan ayı boyunca cami , mescit ve evlerde bir kişinin okuyup diğerlerinin takip etmesi suretiyle Kur’an-Kerim’in baştan sona okunması ve dinlenmesidir.
Oruç Çeşitleri
- Farz Oruç : Ramazan orucu , ramazan orucunun kazası , kefaret orucu
- Vacip Oruç : Adak orucu , bozulan nafile orucun kazası
- Nafile Oruç: Farz ve vacip oruçların dışında tutulan oruçlardır.
- Mekruh Oruç: Ramazan bayramının birinci günü ile Kurban bayramının 4 günü tutulan oruç , yalnız cuma ve cumartesi günlerinde tutulan oruçlardır.
Orucu Bozan Durumlar
*Bilerek bir şey yemek veya içmek
*Ağza giren yağmur , kar ve doluyu bilerek yutmak
*Kendiliğinden gelen kusmuğu bilerek yutmak
*Dişler arasında sahurdan kalan, nohut tanesinden büyük artığı bilerek yutmak
*Cinsel ilişkide bulunmak
*Güneş battı sanarak iftar etmek
Orucu Bozmayan Durumlar
*Oruçlu olduğunu unutarak bir şey yemek veya içmek ( Hatırlandığında hemen yeme ve içmeye son verilir ve oruca devam edilir)
*Ağza giren yağmur, kar ve doluyu farkında olmadan yutmak
*Ağızdaki tükürüğü yutmak
*Dişler arasında sahurdan kalan , nohut tanesinden küçük artığı yutmak
Oruç Hakkında Bazı Bilgiler
*Ramazan bayramının birinci günü ile kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Şafii mezhebinde ise haramdır.
*Hayız ve nifas halindeki kadınların oruç tutması haramdır.
*Başlanmış bir ramazan orucunu mazaretsiz bozan bir kişinin orucunu kaza etmesi ve kefaret ödemesi gerekir. Şafii mezhebinde başlanmış oruç cinsel münasebetle bozulmuş ise kefaret gerekir , yeme içme ile bozulduğunda kefaret gerekmez. Orucun kefareti bir köle azat etmek , bu mümkün değilse aralıksız olarak iki ay oruç tutmak , buna güç yetirilemiyorsa 60 fidye ödemektir.
*Ramazan orucu , nafile oruç ve günü belirlenmiş adak orucu için akşamdan başlayarak oruç tutulacak günün kuşluk vakti çıkana kadar niyet edilebilir.Şafii mezhebine göre ise farz orucun niyeti imsak vaktine kadardır.Sonraya bırakılamaz.
*Kaza orucu , kefaret orucu ve günü belirlenmemiş adak orucu için akşamdan başlayarak oruç tutulacak günün imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır.
*Ramazan orucunda her gün ayrı ayrı niyet edilir.
*Oruç tutmak kişinin sağlığına zarar verecek veya onu ciddi anlamda sıkıntıya sokacaksa şu durumlarda ramazan orucu kazaya bırakılabilir : yolculuk , hastalık , hamilelik ,çocuk emzirme ,yaşlılık,zor ve meşakkatli bir işte çalışıp başka bir iş bulma imkanının olmaması.
İftar Duası
“Allahım! Senin rızanı kazanmak için oruç tuttum, senin verdiğin rızıkla orucumu açtım. Sana inanıp güvendim. Ey lutuf ve ikramı geniş olan Rabbim! Beni bağışla.”
اَللّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَ بِكَ آمَنْتُ وَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَ عَلَى رِزْقِكَ أَفْطَرْتُ
“Allahumme leke sumtu ve bike amentu ve aleyke tevekkeltu veala rizkuke eftertu”
(Allah’ım senin rızân için oruç tuttum. Sana inandım. Sana güvendim.Senin rızkınla orucumu açıyorum)