Yüce Rabbimiz buyuruyor ki : “Kitaptan sana vahyolunanı oku , namazı da dosdoğru kıl . Çünkü namaz , insanı hayasızlıktan ve kötülükten alıkor. Allah’ı anmak ( olan namaz) elbette en büyük ibadettir.Allah , yaptıklarınızı biliyor ” (Ankebut 29 / 45 )

 

Cemaatle Namaz

Camilerin , ezan sesinin  ve bu sesle camiye koşan insanların varlığı orada müslümanların yaşadığının göstergesidir. Peygamberimizin (s.a.s) terketmediği sünnetini , müslüman toplumun şiarıdır cemaatle namaz… Nitekim Peygamberimiz ( s.a.s) cemaatle kılınan namazın tek başına kılınan namazdan yirmi yedi kat daha faziletli olduğunu müjdelemiştir. ( Buhari , “Ezan” , 30 ; Müslim , “Mescid”,249).

Cuma namazı ve bayram namazları sadece cemaatle kılınabilir.Beş vakit namazın farzları  ile cenaze namazının cemaatle kılınmaları esastır. Ancak bireysel olarak kılınmaları da mümkündür.

Cemâatle namaz, Hanefi mezhebine göre sünnet-i müekke’de; Şâfiî mezhebine göre, farz-ı kifâye -sünnet-i müekke’de-; Mâliki mezhebine göre, sünnet-i müekke’de-farz-ı kifâye; Hanbeli mezhebi ve Dâvud ez-Zahirî’ye göre ise; farz-ı ayın’dır. (Tecrid-i Sarih Tercümesi, II, 604).

Hanbeli mezhebine mensup olan kişi bir zaruret yoksa cemaatle kılması gerekir. Fakat cemaat namazın sıhhatinin bir şartı değildir , tek başına da kılsa yine namazı olur.

Müdrik , namazın her rekatını imam ile beraber kılan kimsedir.

Lahik , namaza imam ile beraber başladığı halde uyku , abdets bozulması gibi sebepten dolayı cemaati tamamen veya kısmen kaçıran kimsedir.

Mesbuk ,  imama ilk rekatın rükuundan sonra uyan kimsedir.

Cemaatle namaz kılarken imam olacak kişide şu şartlar aranır :

• Müslüman olmak
• Ergenlik çağına girmiş olmak
• Akıl sağlığı yerinde olmak
• Erkek olmak
• Kur’an-ı Kerim’de namazı kıldıracak kadar ezberi olmak ve bunları anlaşılır şekilde telefuzuna dikkat ederek okuyabilmek.
• Abdestle ilgili bir özrü olmamak ( sürekli burun kanaması , idrarını tutamamak vb.)
• Kekemelik veya bazı harfleri yanlış telaffuz etmek gibi bir özrü bulunmamak.

Cemaatle Namaz Nasıl Kılınır

• Hangi namaz kılınacaksa o namaz için niyet edilir ve o namaz için imama uyulur.
• İmamın başlama tekbiri ile ile cemaat de tekbir alır , sonra eller bağlanır.
• Cemaat Sübhaneke duasını içinden okur.Daha sonra hiçbir şey okumadan imamı dinler veya imamın içinden okuduğu vakitlerde imamı bekler. Şafii mezhebine göre imam açıktan da okusa içinden de okusa cemaat Fatiha suresini içinden okur.
• İmam tekbirleri yüksek sesle söyler , cemaat de içinden “Allahüekber” diyerek imamın ardından rükuya eğilir ve secdeye varır.
• Rükuda , secdede ve ayakta tesbihleri imam da  cemaat de içinden okur.
• İlk ve son oturuşta duaları imam da cemaat de içinden okur.
• İmam yüksek sesle ” es- selamü aleyküm ve rahmetullah ” diyerek  selam verir. Cemaat de içinden es-selamü aleyküm ve rahmetullah ” diyerek imamın ardından selam verir.

Cemaatle Namaz ile İlgili Hadis-i Şerifler

• Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Bir kimsenin câmide cemaatle kıldığı namaz, işyerinde ve evinde kıldığı namazdan yirmi küsur derece daha sevaptır. Şöyleki bir kişi güzelce abdest alır, sonra başka hiçbir maksatla değil, sadece namaz kılmak üzere câmiye gelirse, câmiye girinceye kadar attığı her adım sebebiyle bir derece yükseltilir ve bir günahı bağışlanır. Câmiye girince de, namaz kılmak için orada durduğu sürece, tıpkı namaz kılıyormuş gibi sevap kazanır. Biriniz namaz kıldığı yerden ayrılmadığı, kimseye eziyet etmediği ve abdestini bozmadığı müddetçe melekler:

Allahım! Ona merhamet et!

Allahım! Onu bağışla!

Allahım! Onun tövbesini kabul et! diye ona dua ederler.” (Buhârî, Salât 87, Ezân 30, Büyû` 49; Müslim, Tahâret 12, Mesâcid 272. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 48; İbni Mâce, Tahâret 6, Mesâcid 14)

 

• İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.”

Buhârî, Ezân 30; Müslim, Mesâcid 249. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 42; İbni Mâce, Mesâcid 16

 

• Kendisine Amr İbni Kays da denilen meşhur müezzin Abdullah İbni Ümmü Mektûm radıyallahu anh

–Yâ Resûlallah! Muhakkak ki Medine’nin zehirli haşereleri ve yırtıcı hayvanları çoktur, dedi. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

– “Hayye ‘ale’s-salâh, hayye ‘ale’l-felâh’ı işitiyor musun? Öyleyse mescide gel” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Salât 47. Ayrıca bk. Nesâî, İmâmet 50)

 

• Cündeb İbni Abdullah radıyallahu anh’den  rivâyet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:

“Sabah namazını cemaatle kılan kimse Allah’ın güvencesindedir. Sakın Allah, güvencesi altında olan bir şeyden dolayı sizi takibe almasın. Çünkü Allah güvence verdiği bir şeyden dolayı kimi takib ederse, onu yakalar sonra da onu yüzüstü cehennem ateşine atar.”

Müslim, Mesâcid 261, 262. Ayrıca bk. Tirmizî, Salât 51, Fiten 6; İbni Mâce, Fiten 6

 

• Osman İbni Affân radıyallahu anh  şöyle dedi:

– Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i:

“Yatsı namazını cemaatle kılan kimse, gece yarısına kadar namaz kılmış gibidir. Sabah namazını cemaatle kılan kimse ise bütün gece namaz kılmış gibidir”.(Müslim, Mesâcid 260)