Normal şartlarda idrar içerisinde bulunan ve birikmeden doğrudan vücuttan atılması gereken kristallerin herhangi bir sebeple tam olarak atılamaması ya da bir araya gelmesi veya idrarda taş oluşumunu engelleyen bazı koruyucu bileşenlerin eksik olması sonucu böbrek taşları meydana gelir. Peki ama böbrek taşı nasıl düşer, belirtileri nelerdir?
Böbrek taşının belirtileri nelerdir?
Böbrek taşı böbreğinizin içinde hareketsiz bulunan veya üreterin (böbrek ve mesaneyi bağlayan tüp damar) içine girmeden herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Lakin bu durum gerçekleşirse aşağıdaki belirti ve semptomları yaşamanız muhtemeldir;
- Sırtınızda ve kaburgaların altında şiddetli ağrı
- Alt karın ağrısı ve kasıklara doğru yayılan ağrı
- Dalgalar halinde gelen ve şiddeti değişen ağrı
- İdrar yaparken acı hissiyatı
- Pembe, kırmızı veya kahverengi idrar rengi
- Bulanık veya pis idrar kokusu
- Mide bulantısı ve istifra etme
- Sürekli tuvalete çıkma isteği
- Bir enfeksiyon durumunda ateşin yükselmesi
- Az miktarlarda idrar yapabilmek
Böbrek taşı idrar yolunuzdan geçerken veyahut farklı bir yere doğru ilerlerken ağrının şiddeti artar veya azalır.
Böbrek taşının nedenleri nelerdir?
Börek taşı oluşumunun nedenleri şunlardır;
- Gün içerisinde yetersiz sıvı alımı
- Genetik bir takım hastalıklar
- Hiperparatirodizim, hipertiroidi gibi hormone bozukluğuna yol açıp kan kalsiyum düzeyini arttıran hastalıklar
- Yüksek hayvansal protein ile beslenmek
- Liften fakir diyetle beslenmek
- Aşırı oranda tuz tüketimi
- Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Böbreklerin anatomik yani yapısal bozuklukları
- Sedanter (düzensiz fiziksel aktiviteli) yaşam
- Genetik aile öyküsü
- Çevresel faktörler
- Yaş ve cinsiyet
Böbrek taşı nasıl düşer?
Böbrek taşı nasıl düşer sorusunun cevabı taşın boyutu ve oluşma sebebine göre farklılık göstermektedir.
Küçük böbrek taşı nasıl düşer?
Küçük böbrek taşlarının çoğu invazif tedavisi gerektirmez. Küçük taşı aşağıdakileri yaparak kanallardan geçirmek suretiyle düşürmek mümkündür;
- Tıbbi terapi: Doktorunuz böbrek taşınızı rahat hareket etmesi için size bir ilaç verebilir. Alfa engelleyici olarak bilinen bu tür ilaçlar, üreterinizdeki kasları gevşeterek böbrek taşını daha hızlı ve daha az ağrı ile hareket ederek, düşmesine yardımcı olur.
- Bol su içme: Günde 2 ila 3 litre kadar su içmek, üriner sisteminizi konple boşaltmak için yardımcı olabilir. Doktorunuz size aksi belirtmediği sürece, berrak ve açık renkli idrar görene kadar yeterli miktarda sıvı (çoğunlukla su) tüketin.
- Ağrı kesici kullanımı: Küçük bir taştan geçmek rahatsızlık verebilir. Hafif ağrıyı hafifletmek için doktorunuz ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri), asetaminofen (Tylenol, diğerleri) veya naproksen sodyum (Aleve) gibi ağrı kesiciler önerebilir
Büyük böbrek taşı nasıl düşürülür?
Kendi başlarına düşmeyecek kadar büyük olduklarından kanamaya veya böbrek hasarına sebep olabilirler, ayrıca devam eden idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilecekleri için yaygın önlemlerle tedavi edilemeyen büyük böbrek taşlarının düşürülmesinde daha kapsamlı tedavi gerektirebilir. Prosedürler şunları içerebilmektedir:
- Taşları parçalamak için ses dalgalarının kullanılması. Bazı böbrek taşları için, boyut ve olduğu yere bağlı olarak, doktorunuz ekstracorporeal litotripsi şok dalgası (ESWL) adı verilen bir prosedür uygulayabilir. Taşlar daha küçük parçalara kırılır ve rahatça düşürülür.
- Taşı düşürmek için bir spiral (spok/tel)kullanmak. Üreterinizde veya böbrekte görece daha küçük bir taşı çıkarmak için, doktorunuz üretra ve mesane boyunca kamera ile donatılmış ince ışıklı bir tüp ile (üretroskopi) üreterinize girerek taşın düşmesini sağlayabilir.
Son çare olarak; Böbrekte çok büyük taşların çıkarılması ameliyatı. Perkütan nefrolitotomi adı verilen bir işlemle, sırtınızda açılan küçük bir kesiden sokulan aletler kullanılarak bir böbrek taşının cerrahi olarak çıkarılabilir. Bir kere taş düşüren hastaların 5 yıl içerisinde ikinci taşı düşürme riskinin yüzde 50-60 oranında olduğunu bildiren Biri, bu nedenle yıllık düzenli kontrollerin yapılmasının önemlidir.